Làng nghề mây tre đan Hoằng Thịnh (Thanh Hoá): Vang mãi tên một làng nghề

TBV – Làng nghề mây tre đan Hoằng Thịnh, huyện Hoằng Hóa (Thanh Hóa) đã có từ hàng trăm năm trước. Ngày nay, khi đất nước bước vào thời kỳ hội nhập, nghề làm các sản phẩm mây tre đan theo phương pháp thủ công, truyền thống vẫn được duy trì phát triển. Sản phẩm mây tre đan Hoằng Thịnh vừa mang giá trị sử dụng, vừa có giá trị nghệ thuật và tính thẩm mỹ cao. Trong nhiều năm qua đã chiếm lĩnh được thị trường trong nước và quốc tế.Hoằng Thịnh có tới 80% số hộ tham gia làm nghề, đóng góp 48% vào cơ cấu kinh tế của xã. Theo lời kể của các bậc cao niên trong làng, nghề mây tre đan xã Hoằng Thịnh, huyện Hoằng Hóa có từ thời nhà Nguyễn, khoảng cuối thế kỷ XIX. Những năm bao cấp, phần lớn các mặt hàng đan lát của xã xuất sang thị trường Đông Âu. Do đó, sản phẩm có đầu ra ổn định, bà con yên tâm sản xuất. Phong trào sản xuất hàng mây tre đan mỹ nghệ của xã phát triển rầm rộ. Nguyên liệu chủ yếu là nứa, vàu, mây, sẵn có ở trong tỉnh. Kỹ thuật của nghề đan lát này không mấy phức tạp nên ai cũng làm được. Vả lại, làm được bao nhiêu xe ô tô về chở đi hết bấy nhiêu, lại có tiền ngay, thu nhập so với làm nông nghiệp cao hơn nhiều nên bà con phấn khởi. Có thời điểm làm không kịp. Trong làng ngoài xã không khí vui như hội.

Để có được sản phẩm như ý, người làm nghề phải vất vả từ khâu chọn lựa nguyên liệu đến kỹ thuật chế biến. Công phu nhất là khâu phơi sấy và chẻ mây, việc phơi sấy và chẻ mây ví như việc chăn tằm. Sấy nhiều khói quá sẽ đỏ, ít khói quá cũng bị đỏ; khi phơi gặp mưa thì sợi mây mất vẻ đẹp, nắng quá thì mất vẻ tươi. Sợi mây chưa khô tới thì nước da bị úa, mà khô kiệt thì mất vẻ óng mềm. Chẻ mây cũng cần có tay nghề cao và sự khéo léo, không dễ bị sợi dày, sợi mỏng, sản phẩm sẽ không thành. Chịu khó tích lũy kinh nghiệm và lòng yêu tín nghề đã cho người Hoằng Thịnh sự bền bỉ và tinh xảo trong từng cung đoạn sản xuất, để rồi ngày càng có nhiều những sản phẩm mây tre đan đẹp, bền và lạ mắt.

Làng nghề mây tre đan Hoằng Thịnh, huyện Hoằng Hóa, tỉnh Thanh Hoá.
Bước sang thời kỳ đổi mới, cùng với sự đổi thay của đất nước, làng nghề Hoằng Thịnh cũng có bước chuyển mình mạnh mẽ. Khi các chính sách đầu tư, phát triển ngành nghề tiểu thủ công nghiệp của Nhà nước ban hành, nghề mây tre đan Hoằng Thịnh sau nhiều năm điêu đứng giờ được vực dậy. Sau nhiều cuộc họp bàn, địa phương tổ chức tuyên truyền, vận động bà con khôi phục sản xuất, đồng thời mở các lớp tập huấn chuyển giao công nghệ kỹ thuật… Từ năm 1999 đến nay, Hoằng Thịnh đã nhận được nhiều hợp đồng xuất khẩu các mặt hàng như rổ, rá, sọt đựng hoa quả cung cấp cho các thị trường như: Nhật Bản, Hàn Quốc, Ðài Loan, Trung Quốc với số lượng lớn.

Xác định uy tín, chất lượng là hàng đầu, các nghệ nhân làng nghề mây tre đan Hoằng Thịnh luôn chú trọng nâng cao chất lượng, cải tiến mẫu mã nên các sản phẩm rất đa dạng và phong phú. Bên cạnh đó, nhiều tổ hợp tác sản xuất với quy mô lớn đã được hình thành, năng lực sản xuất 40 – 50 nghìn sản phẩm/ngày.

Các mặt hàng của xã ngày càng đa dạng, phong phú, thị trường tiêu thụ được mở rộng. Bên cạnh việc làm mới các sản phẩm truyền thống, các nghệ nhân đi sâu nghiên cứu sáng tạo sản phẩm mới, đáp ứng thị hiếu của nhiều đối tượng khách hàng. Các đồ vật trang trí nội thất như tranh phong cảnh, hoành phi, rèm cửa, chao đèn…, đặc biệt nhất là sản phẩm chao đèn (lồng chụp bóng đèn) với ý tưởng độc đáo, cách tạo màu tự nhiên giúp cho sản phẩm luôn thân thiện với môi trường và trở thành món quà mong đợi của nhiều du khách.

Trải qua hàng trăm năm tồn tại và phát triển, những sản phẩm mỹ nghệ mây tre đan và địa danh Hoằng Thịnh giờ đây đã có tên trên bản đồ du lịch, hấp dẫn được nhiều du khách về với xứ Thanh. 
Sức sống của nghề mây tre đan vẫn âm ỉ chảy và đang lan tỏa khắp đất làng Hoằng Thịnh. Một lần về đây, để du khách cảm nhận tâm hồn đồng nội, để mến hơn đôi bàn tay nhuốm màu nắng gió của già trẻ, trai, gái làng Hoằng Thịnh ngày ngày miệt mài chẻ lạt, đan mây làm vang xa mãi tên tuổi của một làng nghề truyền thống xứ Thanh.